Ruud Maas (Ouwe Hap) was semiprof bij HVC

VOOR RUUD MAAS WAS DE TRAINER MENEER

Het is dat zijn dagen goed gevuld zijn, met biljart- en tennispartijtjes, anders zou de 73-jarige Ruud Maas zichzelf kunnen benoemen tot conservator van zijn eigen voetbalmuseum. De voormalige semiprof van het Amersfoortse HVC bezit een schat aan historisch materiaal. Van contracten tot vaantjes, van krantenknipsels tot spelerskaarten. Keurig verpakt in mappen, waar door hem sinds zijn pensionering veel zorg aan is besteed. 

TEKST HANS VOS

Hij denkt het mooiste kleinood uit het dressoir in zijn Leusdense woning tevoorschijn te toveren. Maar Ruud Maas grijpt mis. Het gouden voetbalschoentje, waarnaar hij op zoek is en dat hij beschrijft als hangertje dat aan een ketting zou kunnen bungelen, zit in een ander doosje. Dat weet hij zeker. De vroegere betaald voetballer van de Amersfoortse eerste-divisieclub verlaat fluks de woonkamer. Hij gaat in de hal de trap op naar de bovenverdieping. Weldra zit hij weer op zijn praatstoel, met hét bewijs voor hem geëtaleerd op de salontafel. Het is niet zomaar een sieraad, het is voor Maas een dierbare (en tastbare) herinnering aan een heel bijzonder wedstrijd in het shirt van HVC, de semiprofclub die later opging in SC Amersfoort. Op 3 mei 1970 was de Leusdenaar, geboren in Den Haag, getogen in Amersfoort, de doeltreffendste speler van de eerste divisie. Ja, de van origine rechtsbuiten slaagde er ook als linksback in meer dan eens te scoren, zelf in negentig minuten.

Aan zijn twee goals op die bewuste competitiedag in mei nu meer dan veertig jaar geleden kon geen van de andere spelers in de eerste divisie tippen. Dus kreeg Maas, zoals iedere topscorer van elke speelronde in die tijd, een gouden voetbalschoentje thuisgestuurd. Afzender: een sponsorende juwelier uit Amsterdam. Maas haalt het ‘voetbaljuweeltje’ uit de originele verpakking, compleet met slotje dat de tand destijds heeft doorstaan. Trots is de voormalige verdediger van HVC er op. Met zijn ijver, doorzettingsvermogen en clubliefde stond Maas symbool voor een bijzondere voetbalperiode op sportpark Birkhoven in Amersfoort.

Hij debuteerde op zijn zestiende in de hoofdmacht van HVC, zeventien jaar later zwaaide de zoon van een beroepsmilitair moegestreden met meer dan 500 officiële wedstrijden in de benen af. Het toeval wilde dat het einde van de carrière van Maas, op 33-jarige leeftijd, samenviel met het einde van de betaald voetbaltak van HVC. Die ging op in SC Amersfoort, waarvoor hij nimmer actief was. ,,De afscheiding was het begin van het einde “, zegt Maas, terugkijkend op het ‘breekpunt’ dat in 1973 ontstond.

Hij heeft er eerder op deze doordeweekse dag een indoorpartij tennis van anderhalf uur opzitten, zijn huidige uitlaatklep in combinatie met het spelen van biljartwedstrijden. Dat Maas nog altijd een ‘winnaarstype’ is, blijkt als hij een trofee van het wandmeubel grijpt. Die heeft hij in januari bemachtigd tijdens het zogeheten Joop Kramer-toernooi in Leusden. ,,Toch nog even de derde prijs meegepakt”, ginnegapt de oud-voetballer en gewezen voetbaltrainer.

Zijn liefde voor het voetbal ontstond in de residentie, waar hij de eerste elf jaar van zijn leven doorbracht. ,,Dag en nacht voetbalde ik in mijn jongste jeugd. Ook op de Maliebaan.” Na zijn verhuizing van Den Haag naar Amersfoort, waar zijn vader Maarten als militair op de Willem III-kazerne aan de slag ging, werd voetbal voor hem een echte teamsport. Ruud Maas werd lid van Amersfoortse Boys, dat in latere jaren met SOVA opging in ASC Nieuwland. Zijn bekendste clubgenoot uit die tijd was Henk Wery, met wie hij als talentvolle jeugdspeler de overstap maakte naar HVC. ,,Amersfoortse Boys was toen een heel goede vereniging. Een raadsel blijft het voor mij waarom deze mooie club niet zelfstandig verder kon.”

Maas blonk in zijn jonge jaren uit als ‘een ouderwetse midvoor in het stopper-spilsysteem’, zoals hij zichzelf typeert. ,,Elke week maakte ik een hoop goals. Dat viel de mensen bij HVC op. Die vroegen op zeker moment of ik niet over wilde stappen. Ik wilde dat wel. Ik heb bij HVC een geweldige jeugdtijd gehad. Geleidelijk aan kwam ik in beeld bij HVC 1, als rechtsbuiten. Eerst als wisselspeler natuurlijk. Een heel mooie stap. Om tot de selectie door te kunnen dringen, moest je van goeden huize zijn. Ze hadden een heel goed elftal in die tijd, van vooral Amersfoortse jongens. Met Henk Vreekamp, Ben Marcus, Hans van Eeden en Spakenburger Wout Heinen niet te vergeten.” Vader Maarten en moeder Wil waren zijn vaste supporters bij thuis- en uitwedstrijden. Zo ook in latere jaren zijn echtgenote Wil. ,,We reisden met HVC door heel Nederland heen in die tijd. Van MVV in Maastricht tot Cambuur in Leeuwarden. Ik heb overal gespeeld, in de stadions van bijna alle betaald voetbalclubs.” Doordat Maas langjarig het shirt van HVC om zijn schouders droeg, zag hij vele trainers komen en gaan. Hij noemt de namen van Bas Paauwe, Evert Sterk, Hans Croon en Hennie Hollink. ,,Croon was de man die mij naar de achterhoede heeft gehaald, die mij als linksback liet spelen. Ik heb onder hem vijf heel fijne jaren gehad. Croon was voorbestemd om bondscoach te worden. Mijn vader begreep niet dat ik door hem naar achteren werd gehaald. Hij vond dat ik in de voorhoede thuis hoorde. Als het nodig was, bij een achterstand, dan ging ik mee naar voren. Ik was een opkomende vleugelverdediger, een van de eersten in mijn tijd. En zo heb ik vele doelpunten voorbereid, vanaf de achterlijn, voor Mosje Temming, voor Cees Houtveen. Of ik maakte de goals zelf. Ik scoorde wel twaalf, dertien keer per seizoen. Ik ben nog een keer topscorer geweest van HVC als linksback.”
 
,,Wij speelden vroeger veel directer naar de goal van de tegenstander toe. De coaches van toen hielden geen wedstrijdbespreking van een halfuur of driekwartier. Tien minuutjes, hooguit. En daarna kreeg je een kop soep en een stukje biefstuk. Nu draait het voetbal om de tactiek, helaas, het is minder avontuurlijk geworden”, zegt Maas.

Zo’n 25 jaar achtereen stond hij in eigen persoon als trainer-coach voor een spelersgroep in het amateurvoetbal. Het langst onafgebroken bij het Nijkerkse NSC, vijf seizoenen in totaal. Na het seizoen 1994-1995 vond Maas het welletjes. ,,Toen was de batterij helemaal leeg. Ik heb al mijn aantekeningen die ik gedurende mijn hele trainersloopbaan had gemaakt, in de vuilniscontainer geknikkerd. Zo zat was ik het. Ik was helemaal afgeknapt op de mentaliteit van de spelers. Die wisten het altijd beter. Ik kon daar niet meer tegen. In mijn tijd noemde je de trainer een meneer, voor wie je veel respect had, naar wie je graag luisterde. Ik heb dat enorm zien veranderen. Helaas niet ten goede.”

Toch biedt het hedendaagse amateurvoetbal hem nog wel vertier. Hij volgt de verrichtingen van zaterdag-topklasser Spakenburg van nabij, ook en vooral omdat zijn schoonzoon Pieter Vermeer er verzorger is. En hij komt met grote regelmaat over de vloer bij Roda’46, de club in zijn woonplaats. Om er te kijken naar de wedstrijden en om er de handen uit de mouwen te steken als manusje van alles. ,,Een hele week zonder voetbal, nee, die bestaat voor mij niet.”

Het elftal van HVC in het seizoen 1960-1961. Staand van links naar rechts: trainer Gerrie Stroker, Siem Sleeking, Bertus van den Biezenbos, Joop van Basten, Henk Brits, Reus Hageman, Bennie van der Velde en Teus Heitman. Gehurkt van links naar rechts: Ruud Maas, Hennie Nederhand, Cees Houtveen, Ben Marcus en Henk Wery.

PASPOORT

De opkomst van het HVC-team in het seizoen 1965-1966. Vooraan Ben van der Velde, daarachter keeper Teus Heitman, Bennie Marcus, Ruud Maas, The Sursted, Nol Hijermans, Ab Smits, Hennie Nederhand, Reus Hageman en Piet Dielisse.

 
Uit: Rondom Voetbal Editie Amersfoort Seizoen 2012/2013 nummer 2